اولین استارت گردشگری در زمان انقلاب صنعتی از سال 1750 تا 1850 میلادی زده شد و “توماس کوک انگلیسی” اولین آژانس مسافرتی را در سال 1845 میلادی در انگلستان افتتاح نمود. نخستین آژانس گردشگری ایران به نام ایران تور در سال 1319 ه.ش و در تهران راه اندازی شد. این در حالی است که اولین آژانس مسافرتی برادران مهاجری در سال 1325– 1324 ه.ش همزمان با شروع فعالیتهای پروازی هواپیمایی در کشور شروع به کار نمود. فعالیت آژانس های مسافرتی به سبک و سیاق امروزی تقریباً از سال 1330 ه.ش در ایران کلید خورد. دفاتر خدمات مسافرتی ملزم به انجام وظایفی چون ارائه خدمات لازم، تنظیم مسافرتها، گردشگریهای داخلی و خارجی مرتبط با ابزارهای حمل و نقل، و انجام هر گونه فعالیت و خدمات ایرانگردی به صورت متمرکز است.
ويژگی های آژانس مسافرتی:
1. تعامل مالی با شركت های هوايی پس از فروش؛
2. تخصص داشتن در مدیریت سفر؛
3. کمک به مشتریان برای انتخاب یک پکیجِ تعطیلاتی با بروشور.
ابزار سفر، اقامتگاه، کسب اطلاعات در مورد ارز محلی و … از مواردی است که بستۀ پیشنهادی آژانس های مسافرتی گنجایش آن را دارد. این واحدهای صنعتی با مخاطبین خود از طُرقِ مختلفی (تلفن، ایمیل، پیامك، فکس، و مراکز پستی) ارتباط برقرار می کنند و به یاری اپراتورهای تور، ترتیب يك سفر سفارشی را می دهند. بدینسان، تماس با مشتری مدیریت و ارزیابی می شود.
آژانس مسافرتی از طریق سیستم نرم افزاری، بليت هواپيما و هتل را برای مشتريان رزرو می نماید و توصیه هايی را جهت کرایۀ خودرو و سفرهای تفریحی ارائه مي دهد. چنین آژانس هایی پیشنهادهایی راجع به گذرنامه، واکسیناسیون ( قبل از ورود به كشور مقصد)، رواديد و بیمۀ مسافرتی به مشتريان ارائه مي نمايند.
شایان ذکر است؛ آژانس های مسافرتی گاهي در روز هاي تعطيل نیز کار می کنند. محيط کار این دفاتر و میز های كارشان جذابیت خاصی دارد و پرسنل آن يونيفرم مخصوص به خود را دارند. آژانس های مسافرتی که افزايش بهره وری و خِبرگی كاركنان را از اهم برنامه های خود می دانند، اقدام به برگزاری دوره های آموزشی کوتاه مدت برای آن ها می نمایند.
شرایط لازم جهت تأسیس آژانس مسافرتی:
مدیر فنی انتخاب شده در آژانس باید بر کلیۀ امور مربوط به آن تسلط داشته باشد؛ چنین شخصی باید تابع جمهوری اسلامی ایران و متعهد به دین اسلام باشد؛
مواردی مانند عدم اعتیاد به مواد مخدر وعدم سوء پیشینۀ کیفری در پرونده اش درج شده باشد؛ کارشناس رشتۀ فناوری اطلاعات باشد و دست کم 5 سال سابقۀ کاری داشته باشد. افزون بر این گواهی اتمام دورۀ آموزشی را جهت اخذ سمت مدیر فنی داشته باشد.
از دیگر شرایط لازم جهت اخذ چنین مدرکی برخورداری از تحصیلات دیپلم متوسطه، ارائۀ کارت پایان خدمت یا معافیت دائم، و دارا بودن صلاحیت به تشخیص مراجع ذیصلاح است.
مدارک لازم برای تأسیس دفتر آژانس مسافرتی:
ارائه کامل آدرس و نام دفتر برای ثبت رسمی و قانونی شرکت؛
رعایت حداقل متراژ دفتر (40 تا 70 متر) و تجاری یا اداری بودن مکان در نظر گرفته شده به عنوان دفتر (دارا بودن استانداردهای خاص)؛
انتخاب نامی مناسب و متعارف برای آژانس و هم خوانی آن با فعالیت در نظر گرفته شده؛
کپی سند مالکیت یا اجاره نامه محضری از مکان مورد نظر؛
ارائه سوابق معتبر و واضح راجع به زمینه کاری؛
ارائه نسخه ای از اساسنامه شرکت پس از ثبت در صورت حقوقی بودن؛
تحویل چک ضمانت بانکی در وجه سازمان هواپیمایی کشوری (ICAO) توسط برخی از این مؤسسات.