مَوانا

روستای “مَوانا” در ۳۷ کیلومتری غرب ارومیه واقع است که بزرگترین روستای محالِ ترگور شهرستان ارومیه می باشد و در بخش سیلوانا جای گرفته است.

موانا، نامی اَوستایی است که قبلاً چندی بر خطه سرسبز آذربایجان (آتروژاتکان) اطلاق می شد و “موانه” نام داشت؛  موانا برگرفته از مانا است. مردمان این منطقه به زبان کردی از شاخه کرمانجی سخن می گویند.

نکته شایان ذکر این که قلعه ای تاریخی زیر این روستا و روستای “کورانه” جای دارد که  کاملاً تاریخی و دیرینه  است و ۱۳ متر طول آن می باشد.

کتیبه ای دوزبانه با خط میخی اوراتویی و آشوری، حاکی از وجود طبقاتی منظم در تپه موانا است که سابقه آن به هزاره ششم ق.م تا هزاره اول ق.م می رسد.

“هوزانا” از خویشاوندان زرتشت در روستای موانا مدفون است؛ مقبره وی، سندی بر دیرینگی روستاست.

از دیگر دلایلِ تاریخی بودن این روستا، وجود کلیسای مسیح موانا در آن است که قرن ها قدمت دارد.

کلیسای موانا در روستای موانا از بخش ترگور قرار دارد که سابقه ساختِ بنای آن به دوره قاجار می رسد. این کلیسا، بنایی سنگی دارد؛ تزئینات قوسی داخلی در طراحی آن به کار رفته است و پلانی منظم دارد. سنگ لاشه های تراشدار منظم در دیوارهای جانبی کلیسا به چشم می خورد. آجری چهار گوش  به سبک و سیاقی خاص، طاقِ آن را پوشش داده و طاق نماهای ۳۰ سانتیمتری، چشم اندازی زیبا به دیوارهای شمالی و جنوبی داخل بنا بخشیده است.

از کتیبه موجود در ضلع شمالی کلیسا، به دیرینگی آن می توان پی برد ضمنِ آن که نمای محراب کلیسای موانا، رومی می باشد.