یادگار حدود یک قرن معماری شهری
رضاشاه پهلوی در سال ۱۳۰۷ ه.ش دستور ساخت شهرداری ارومیه را صادر نمود. طراحان آلمانی نقشه این بنا را ترسیم نمودند و محمد حسین معمار معروف به “ملا اوستا” که چیره دست ترین معمار زمان خود بود، معماری این بنای تاریخی را بر عهده گرفت و در حدود سال ۱۳۱۰ ه.ش ساختمان شهرداری را پی ریزی نمود. نکته مهم در خصوص سازنده بنا این که محمد حسین معمار فردی دانشگاه دیده نبود اما در اصول فنی معماری مهارت خاصی داشت و فردی اثرگذار در اجرای نقشه های شهرسازی آن دوره بود.
ساختمان شهرداری ارومیه
قبل از سلطنت رضا شاه پهلوی، شهرداری در میان ارکان حکومتی، محلی از اعراب نداشت و مردم این مکان را به اسم بلدیه می شناختند. به دستور این شاه پهلوی بود که شهرداری جایگزین بلدیه شد و اداره ای با تشکیلات جدید روی کار آمد. اموری چون خیابان سازی، توسعه معابر و نظارت بر امور آنها، تأمین آب و برق و نظافت شهری به این نهاد محول شد. در زمان سلطنت رضا شاه، قطعه زمینی واقع در ضلع جنوب غربی میدان بزرگ شهر، انتهای خیابان امام امروزی، جهت ساختِ شهرداری اختصاص داده شد. رضا شاه با ورود به شهر ارومیه، در سال 1307 ه.ش، دستور ساخت بناهای اطراف میدان ایالت را صادر نمود. این بناها شامل شهربانی، شهرداری و ستاد لشگر بوده است. متخصصین آلمانی فرم پلانِ نما را به صورت عقابی با بالهای گشوده طراحی نموده اند. آجر، چوب و سنگ از مصالحی اند که در ساختمان این بنا به کار رفته اند. ملاط استفاده شده در آن شفته آهک می باشد و سازه ای از تیرچوبی در این بنا به کار رفته است .
سخن آخر: موقعیت استراتژیکی ارومیه از مهم ترین فاکتورهایی بود که توجه رضا شاه پهلوی را به این منطقه جلب نمود و باعث شد تا ایالت (میدان انقلاب) شکلی کاملاً حکومتی به خود گیرد و نمادی از اقتدار و قدرت حکومت وقت باشد.
