چند و چون گردشگری خوراک
هر گردشگری در سفر خود مخارجی دارد که یک سوم از کل آن را هزینه غذا، خوراک و نوشیدنی تشکیل می دهد.
رویکردی علمی به گردشگری خوراک، سه گروه مختلف را برای آن در نظر می گیرد: اولین گروه گردشگرانی اند که کسب مهارت و آموزش آشپزی را انگیزه ای برای سفر می دانند؛ گروه دوم گردشگرانی خوراک گرد هستند که خوردن انواع غذا و امتحان کردن آن محرکی برای سفر آنان به شمار می رود؛ گروه آخر و مهم ترین گروه در گردشگری خوراک، متخصصان خوراک‌شناسی اند که سفر به شهرهای فعال و خلاق در زمینه خوراک، را هدف خود قرار داده اند.
شایان ذکر است: هر کشوری فرهنگی خاص در زمینه جامعه‌شناسی خوراک دارد که به گردشگران و متخصصان آن در برقراری ارتباط یاری می رساند. این نوع جامعه شناسی خوراک، گستره ای وسیع از محصولات کشاورزی تا غذاهای محلی مناطق مختلف را مورد ارزیابی قرار می دهد. برخی از غذاها مفهومی جامعه‌شناسانه دارند؛ به عنوان مثال معنای فرهنگی آش در رسم و رسوم مردم، نذر است. مفهوم جامعه‌شناسی خرما، یادبود است. به همین خاطر است که در مجالس ختمِ درگذشتگان خرما می دهند تا با رنگ تیره آن مراسم عزاداری را یادآوری نمایند و با طبع گرمش، نشاط را به بازماندگان برگردانند. پی بردن به چنین اطلاعاتی متخصصان و پژوهشگران گردشگری را در کشف فرهنگ خوراک مناطق مختلف یاری می رساند.
خوردن غذا، آموختن نکات آن، و پژوهش فرهنگی و جامعه شناسی راجع به آن امری مهم و حیاتی است.
افزون بر فرهنگ خوراک‌شناسی، آیین‌هایی وجود دارند که خوراک منسوب به یک محله یا منطقه را می شناسانند: جشنواره گلاب‌گیری اختصاص به استان اصفهان و شهر کاشان دارد؛ جشنواره انار منطقه ساوه را به ذهن متبادر می سازد؛ جشنواره سیب و انگور مختص آذربایجان غربی و شهر ارومیه است. محصولات کشاورزی هر منطقه ای در چشم انداز خوراک‌شناسی آن جایگاهی ویژه دارد.
رد پای غذایی در سفر گردشگری
در ردپای غذایی، چرخه ای از مزرعه تا سفره و میز غذا (از زمان کاشت و برداشت تا پخت و آماده سازی غذا و پذیرایی)، طی می شود که فرایند و روند تهیه غذا و پذیرایی از گردشگر را به معنی واقعی کلمه بیان می‌کند.
گستره دایره گردشگری خوراک
عرصه فرهنگ و گرشگری خوراک زمانی که پا را فراتر گذاشته و به دیپلماسی خوراک وارد می گردد، روابطی خاص را میان ملت‌ها و کشورها به وجود آورده و اشتراکات فرهنگی را در عرصه گردشگری خوراک، نوع غذا و شیوه پخت آن، و ذائقه چشایی و غذایی مردم شکل می دهد. این حیطه گسترده ریشه‌های غذایی مرتبط با فرهنگ های گوناگون را مورد بررسی قرار می دهد.
در نقشه غذایی کشورهای جهان، چلوکباب تصویری است که به ایران اختصاص دارد. قراین حاکی از آن است که گردشگران خارجی در سفر به ایران بیشتر از سایر غذاها، تقاضای چلوکباب دارند. جهت برندسازی خوراک ایران، علاوه بر چلوکباب باید روی خوراک‌های دیگر هم سرمایه گذاری نمود.
استان‌های شمالی کشور پتانسیل لازم را دارند تا از جهات گوناگون نامشان در شمار شهرهای خلاق ثبت گردد.
مثلث گردشگری ایران به لایه هایی چون اصفهان ، شیراز، یزد؛ مشهد و شهرهای استان‌های شمالی قابل تقسیم است. این مثلث طلایی از اطلسی خوراکی نیز برخوردار است که شهرهای شمالی آن جلوه خاصی دارند.
گردشگری خوراک برای این که روندی رو به رشد داشته باشد نیازمند سرمایه گذاری گسترده در زمینه آشپزی و خوراک شناسی همچنین استراتژی های لازم است.
سیاستگذاری در زمینه آشپزی، و خوراک‌شناسی از فاکتورهایی اساسی اند که ادبیات و فرهنگ خوراک را پی ریزی می نمایند و در توسعه گردشگری خوراک مقوله ای مهم اند. کشورهایی در عرصه گردشگری پیشتاز اند که به دیپلماسی گردشگری خوراک توجهی ویژه دارند و آن را بر مبنای آشپزی غذاهای مختلف تدوین نمایند.
رقابت در حوزه های مختلف خوراک و گردشگری خوراک در سطح جهانی باعث بهره‌برداری از ظرفیت گردشگری خوراک شده به طوری که با برگذاری جشنواره های مختلف جایگاه خود را در دنیا ارتقا می بخشند.
راه اندازی موزه خوراک شناسی در نقاط مختلف یکی از اقداماتی است که منجر به توسعه گردشگری خوراک می شود. برای دستیابی به این مهم نیاز به سرمایه‌گذاری بخش خصوصی دارد. موزه خوراک شناسی مواردی نظیر سبک زندگی و فرهنگ تغذیه، انواع گیاهان دارویی، نمایندگی های رستوران‌های معروف، آموزشگاه‌های آشپزی و … را در برمی گیرد.